چینی ها خیلی وقت است که دنیا را بلعیده‌اند

چین در سال 2013 با 9 تریلیون دلار تولید ناخالص دومین اقتصاد بزرگ دنیا را داشته‌ و رشد اقتصادی آنها آنچنان سریع بوده که صدها میلیون شهروند خود را از دامان فقر نجات داده است. اگر در سال 1978، شصت و چهار درصد چینی‌ها با درآمدی کمتر از یک دلار در روز زندگی می‌کرده‌اند اما اکنون این میزان به 10% رسيده است. چین این روند رو به رشد را با چنان سرعتی طی می‌کند که درحال حاضر بعد از آمريكا به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده جهان‌، در جایگاه دوم اقتصاد دنیا قرار دارد. در این اقتصاد پویا‌ ی متکی بر مالکیت خصوصی، صنایع خودروسازی اين كشور هم از لحاظ كمى و هم از حیث کیفی رشد بسیار سریعی داشته‌ است. 

سرعت پرس– خاطرتان هست که چندی پیش در یک گزارش، اشاره به خریدن دنیا توسط چینی‌ها داشتیم؟ حالا کافیست نگاهی به آمار و ارقام آنها در اقتصاد جهانی داشته باشید تا به این باور برسید که چینی‌ ها خیلی وقت است دنیا را بلعیده‌اند! چین در سال 2013 با 9 تریلیون دلار تولید ناخالص، دومین اقتصاد بزرگ دنیا را داشته‌ و رشد اقتصادی آنها آنچنان سریع بوده که در همين دو/سه دهه اخير، صدها میلیون شهروند چینی را از فقر نجات داده است.

اگر در سال 1978، شصت و چهار درصد چینی‌ها با درآمدی کمتر از یک دلار در روز زندگی می‌کرده‌اند اما اکنون این میزان به 10% از كل جمعيت چين كاهش يافته است. چین این روند را با چنان سرعتی طی می‌کند که درحال حاضر به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده جهان‌، در جایگاه دوم اقتصاد دنیا (بعد از آمریکا) قرار دارد. در این اقتصاد پویا‌ ی متکی بر مالکیت خصوصی، صنایع خودروسازی اين كشور هم از لحاظ کمى و هم از حیث کیفی رشد بسیار سریعی داشته‌ است.

 

شاید برایتان جالب باشد بدانید که صنعت خودروسازی چین در ابتدا متاثر از صنایع خودروسازی شوروی بوده و تیراژ تولید آنها در آن دوران از 100 تا 200 دستگاه در سال عبور نمی‌کرده است! این صنعت اما  از دهه 90 در عرض 30 سال، رشدی بسیار سریع یافت و در دهه اخیر نيز شتاب چند برابری به خود گرفته است. ظرفیت تولید سالانه خودرو در چین برای اولین بار در سال 1992 از یک میلیون دستگاه فراتر رفت و آنها تا سال 2000، بیش از دو میلیون خودرو تولید کردند که اين نشانگر رشد دو برايرى در عرض ٨ سال بوده است. پس از ورود چین به سازمان تجارت جهانی (WTO) در سال 2001 نيز توسعه بازار خودرو شتاب بیشتری گرفت. آنها از سال 2002 تا 2007 سالانه یک میلیون به تولید خود افزودند و در سال 2009 رکورد تولید 13.79 میلیون را ثبت کردند. از این تعداد 8 میلیون خودروی آن سواری و 3.41 میلیون دستگاه، خودرو تجاری بود. در سال 2010، فروش و تولید چین هر دو به بالای 18 میلیون دستگاه رسید که این با 13.76 میلیون خودروی سواری تحویل داده شده به مشترى، بزرگترین میزان تولید در کل دنیا بوده است. فقط کافیست بدانید که در سال 2014، کل تولید خودرو در چین از مرز 23.720 میلیون دستگاه گذشت که این یعنی 26 درصد از كل تولید جهانی خودرو در آن سال.

در توصیف آمار و و ارقام رشد صنعت خودروسازی چین برایتان جالب خواهد بود بدانید که  تعداد خودروها، اتوبوس‌ها، وانت‌ها و کامیون‌های ثبت‌شده در جاده‌های چین تنها در سال 2009 به 62 میلیون دستگاه رسید. میزانی که در سال 2020 حتى از مرز 250میلیون دستگاه نيز عبور کرد! رشدی بسیار سریع و البته هولناک که تبعات خود از جمله ترافیک سنگین، آلودگی بسیار بالا و ازبين رفتن منابع سوخت‌ فسیلی را نیز بدنبال داشته است. گروهی از خودروسازان سنتی و دولتی چین به نام‌های SAIC Motor ،FAW ،Dongfeng و Chang’an –که از آنها به بیگ فور یاد می‌شود– در سال 2021 با فروشی به ترتیب 5.37 میلیون، 3.50 میلیون، 3.28 میلیون و 2.30 میلیون دستگاه تولید، بزرگترین خودروسازانی بوده‌اند که به طراحی و تولید خودرو مشغول بوده‌اند. در دو ماهه اول سال 2021 برخی از این خودروسازان بزرگ چینی فروش خود را تقریباً چهار برابر کردند.

در این سال(2021) SAIC Motor با 5 میلیون و 365 هزار دستگاه تولید و ارزشی معادل 107 میلیارد دلار بزرگترین خودروساز چین بوده و فاو و دانگ فنگ در رتبه‌های بعدی قرار داشته‌اند. همانطور که در لیست زیر مشاهده می‌کنید جیلی GEELY در جایگاه هفتم، چری CHERY نهم و بی‌وای‌دی  BYD در رتبه دهم این لیست قرار داشته‌اند.

رده بندی	شرکت	میزان فروش(2021)	ارزش (US$)2021
1	SAIC	5.365 میلیون	107.6 میلیارد
2	FAW	3.501 میلیون	101.1 میلیارد
3	دانگ فنك	3.275 میلیون	86.9 میلیارد
4	چانگان	2.301 میلیون
5	GAC	2.144 میلیون	57.7 میلیارد
6	BAIC	1.723 میلیون	72.2 میلیارد
7	جيلى	1.328 میلیون	47.2 میلیارد
8	گريت وال	1.281 میلیون	21.52 میلیارد
9	چرى	0.959 میلیون
10	BYD	0.745 میلیون

 

البته این نکته را هم فراموش نكنيد که سهم قابل توجهی از تولید و فروش برندهای ذکر ‌شده مربوط به محصولاتی بوده است که خودروسازان معروف غربی‌ به شکل جوینت ونچر(سرمایه‌گذاری مشترک) در این کشور توليد مى‌کنند. اما در عين حال نباید این موضوع را هم نادیده گرفت که چینی‌ها در یک دهه اخیر در کنار این خودروها، محصولات مستقلی را هم معرفی کرده‌اند که حالا حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. درواقع بسیاری از خودروسازان نامدار برای نفوذ به بازار پرجمعیت چین، به گونه اى مجبور به این شراکت شده‌اند و حالا اين چینی‌ها هستند كه نهایت استفاده را از آن می‌برند. درحال حاضر SAIC ،BYD، جیلی و … در همکاری با تولیدکنندگان غربی آنقدر بزرگ شده‌اند که حالا دیگر بسیاری از شرکای خود را بلعيده‌اند! آنها با دست یابی به تکنولوژی روز دنیا، هم محصولات جدید خود را تولید می‌کنند و هم سهامدار  خودروسازان غربی شده‌اند. خرید سهام ام‌جی روور، جنرال موتورز، ساب، ولوو، مرسدس و …. بخشی از سیاست‌های این شرکت‌ها برای سهم خواهی حداکثری از صنعت خودروسازی دنیاست.

درواقع خودروسازان چینی دیگر به فکر بازارهای صادراتی کشورهای CIS، آمریکای لاتین و یا کشورهای آسیایی نیستند، آنها حالا به فکر تسخیر بازارهای اروپا و آمریکا هستند.

ژیجیانگ جیلی GEELY

در یک روز بهاری در آمستردام، علاقه‌مندان به خودرو در مراسم ويژه حضور يافتند تا به لطف رونمايى از شاسى بلند به نمايش در آمده دراين ميهمانى، از بره‌های به سیخ کشیده شده و فینگرفود‌های خوشمزه نهايت لذت را ببرند و غرق در تماشاى “لينك اند كو” ى  لوکس چینی شوند! اين مراسم البته چيزى فراتر از معرفی و رونمایی یک خودرو بود. جشن پر زرق و برق از صنعت خودروسازی جاه طلبانه چین، آن هم در سطح جهانی بود تا نشان دهد که آنها در سهم خواهى هرچه بيشتر از بازار جهانى خودرو تا چه حد مصمم هستند.

در این مراسم، برای اولین بار یک خودرو با مارک چینی در اروپای غربی به نمایش درآمد تا بگوید ما نه فقط به فکر تولید در قلب اروپا هستیم بلکه ‌هدف نهایی‌مان، نمایش و حضور در بازار ایالات متحده است. این برنامه و هدف اصلی میلیاردر چینی، لی شوفو بود که به عنوان یک یخچال‌ساز با تأسیس گروه جیلی در دهه 1980 کار را شروع کرد و حالا مالك ولوو، لوتوس، لندن بلک کابز بوده و البته بزرگترین سهامدار دایملر است. لی در حال پیشروی آرزوهای چین برای جا انداختن خود در میان سه صنعت بزرگ خودروسازی جهان -ایالات متحده، آلمان و ژاپن- است تا با قرار گرفتن در کنار آنها به عنوان ضلع چهارم خودروسازی دنیا، BIG 4 خود را جهانی کند. لی به بلومبرگ نیوز گفته بود: “من می‌خواهم تمام دنیا صدای جیلی و سایر خودروهای ساخت چین را بشنوند. رویای جیلی تبدیل شدن به یک برند جهانی است و برای این کار باید از کشور خارج شویم.”

او تنها نیست: حداقل چهار خودروساز چینی و سه استارت آپ متعلق به چین ‌SF Motors، NIO  و Byton ‌نیز  از سال آينده قصد دارند خودروهای خود را در ایالات متحده بفروشند. در همین زمان،‌BYD با حمایت وارن بافت در حال ساخت اتوبوس‌های برقی در کالیفرنیا است و بایتون با مایکروسافت،‌TomTom NV و  Nvidia Corp‌‌ در یک پلت‌فرم خودران، شریک هستند.

هولدینگ ژیجیانگ جیلی، یک شرکت چینی-چندملیتی با 7 زیرمحموعه بزرگ است که به طور مخفف از آن به جیلی یاد می‌شود. جیلی این روزها مالک و یا سهام دار برند‌هایی در صنعت خودروسازی است که هر كدامشان برای خود غولی هستند. ولوو و جیلی اتو گروپ بخشی از این دارایی هستند. این شرکت به عنوان یک خودروساز چینی-چندملیتی، در حال حاضر با تولید 1.328.000 دستگاه خودرو در جایگاه هفتم تولیدکنندگان چینی قرار دارد و جالب اینکه خودروهایی با نام Geely Auto، Geometry، Maple ، Zeekr را تحت شرکت‌های خارجی مانند ولوو، پولستار، لینک اند کو، پروتون و لوتوس تولید و به فروش می‌رساند. آنها در سال 2010 بود كه ١٦ درصد سهام ولوو را خریدند، مشارکتی که تحلیلگران آن را یکی از موفق‌ترین ادغام‌ها در دهه گذشته عنوان کرده‌اند.

بد نیست بدانید که ولوو کارز که جیلی آن را در سال 2010 به ارزش 1.8 میلیارد دلار از فورد خرید، اکنون به ارزشی فراتر از 25 میلیارد دلار رسیده است! ‌این کمپانی همانطور که چند سطر پیشتر اشاره شد، متعلق به “لی شوفو” میلیارد چینی است که علاوه بر ولوو، 50 درصد سهام لینک اند کو، 50درصد سهام لوتوس، 50.5 درصد سهام پولستار و 49.9 درصد سهام پروتون را در اختیار دارد. ضمن اینکه از سال 2005 مالک موتورسیکلت ساز ایتالیایی يعنى بنلی Benelli بوده و با مالکیت شرکت LEVC در انگلیس، تولید تاکسی‌های (الکتریکی) معروف لندن را در اختیار خود دارد. جیلی در سال 2003 با فروش 73.779 دستگاه خودرو، کار خود را جدی کرد و از سال  2017 با فروش 1.251.656 دستگاه تولیدات خود را میلیونی کرده است. جیلی اعلام کرده كه ١٨٠ هزار دستگاه Lynk & CO را در اروپا و چين به فروش رسانده اما هنوز یک چارچوب زمانی برای عرضه برند خود در ایالات متحده، اعلام نکرده است. مدل Lynk & Co 01 از گروه خودرو جیلی در ژانویه بیش از 6000 دستگاه فروخت که با توجه به اینکه این مدل تنها در اواخر نوامبر سال گذشته عرضه شد، رقم قابل قبولی است. به طور کلی جیلی در ماه ژانویه 154035 از اين  خودرو را در بازار چین فروخت که 52 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.

رویای خود را بساز BYD

دیگر خودروساز چینی نام آشنا برای ما BYD است که رویاهای خود را بخوبی ساخته است! BYD که مخفف عبارت “رویای خود را بساز Build Your Dreams” است، در سال 1995 آغاز بکار کرد و همین چندماه پیش، شکستن رکورد فروش و جای گذاشتن تسلا در فروش خودروهای الکتریکی از سوی آنها، حسابی خبرساز شد. این شرکت در 6 ماه اول سال جاری میلادی با 300% افزایش نسبت به مدت مشابه در سال گذشته 641.000 دستگاه خودرو الکتریکی فروخته که این 77 هزار دستگاه بیشتر از تسلا بوده است. این شرکت دو زیرمجموعه عمده BYD Automobile و BYD Electronic دارد و بر روی تولید خودرو، اتوبوس، دوچرخه برقی، کامیون، لیفتراک، پنل‌های خورشیدی و صنایع باتری‌های قابل شارژ تمرکز دارد.

آنها بزرگترین خودروساز برقی دنیا و دهمین سانده خودرو در چین به شمار می‌آیند. BYD در عرض ده سال چنان به سرعت رشد کرده که بیش از نیمی از بازار باتری تلفن همراه در جهان را به خود اختصاص داده و از بين ٤ شركت، تبدیل به بزرگترین سازنده انواع باتری‌های قابل شارژ شده است. BYD  در سال 2010 در لیست بلومبرگ بیزینس در صدر فهرست شرکت های فناوری بزرگ و با رشد سریع قرار گرفت. آنها به تازگی و در دسامبر 2021 با بستن قراردادی با دایملر، برند جدید دنزا DENZA را خلق کرده‌اند که قرار است تولید خودروی لوکس برقی را در دست بگیرد. آنها همچنین با تویوتا برای تحقیق و توسعه و ساخت خودرو برقی در چین، شرکتی را به ثبت رسانده‌اند و علاوه بر عرضه خودروهای برقی خود به بازارهای جهانی، توانسته‌اند برنده مناقصه تاکسی‌های الکتریکی نیویورک آمریکا باشند.

آنها با‌ اتوبوس‌های برقی خود در نروژ، مهد خودروهای الکتریکی اروپا  حضور دارند و قرار است با شاسی بلند  تانگ EV600 نيز حضور قوی‌تری داشته باشند.

چانگان CHANG’ AN

دیگر خودروساز بزرگ چین، چانگان است که در توسعه محصولات خود به سوی مشارکت با فورد و مزدا رفته است. آنها محصولات خود را تحت 4 برند چانگان (برای خودروهای سواری و اس‌یو‌وی)، شنیان برای خودروهای الکتریکی،اوشان برای خودروهای ام‌پی‌وی و کایسن برای خودروهای تجاری تولید می‌کنند. مانند اکثر خودروسازان بزرگ چینی، چانگان با شرکت‌های غربی و ژاپنی برای تولید و فروش محصولات این شرکت‌های خارجی در چین شریک است و با سایر شرکت‌ها برای افزایش ظرفیت تولید و تقسیم هزینه‌های توسعه در چین، همکاری می‌کند. این شرکت‌ و خودروساز فرانسوی پژو-سیتروئن PSA در سال 2010 توافق کردند که یک سرمایه گذاری مشترک در تولید خودروهای سواری و خودروهای تجاری سبک 50/50 راه اندازی کنند. آنها با این هدف شرکت CAPSA را خلق کردند که دومین شرکت سرمایه گذاری مشترک چینی‌ها، پس از مشارکت دانگ‌فنگ با پژو-سیتروئن بوده است. تولید مدل سیتروئن DS 5LS و سپس DS 6 –که هر دو برای ما نامی آشنا هستند- برپایه همین همکاری رقم خورده است. سرمایه گذاری که اگرچه در سال 2020 منحل شد اما همکاری آن‌ها با پزو و سیتروئن حتی در ایران هم قابل مشاهده است آنجا که در سایپای کاشان چانگان CS35 با سیتروئن C3 روی یک خط تولید، مونتاژ می‌شدند. چانگان همچنین با مزدا و سوزوکی نیز مشارکت دار‌ند. این تولید‌کننده دولتی در حال حاضر چهارمین خودروساز بزرگ است و با 1.4 میلیون فروش در سال 2016 دومین برند محبوب خودرو در چین شده است.به تازگى نيز محصولات جديد اين شركت راهى ايران شده و قرار است كه در كاشان مونتاژ شوند

در این میان به یک نکته توجه ویژه‌ای داشته باشید و آنهم مشارکت فنی تمام خودروسازان چینی با دیگر خودروسازان به گونه‌ای بوده است که در پس هر برند چین. نام چند خودروساز بزرگ دیده می شود. مشارکت چینی‌ها با خودروسازان معتبر دنیا تا بدان حد بالا گرفته است که براى نمونه شاهد همکاری نیسان یا میتسوبیشی با چندین خودروساز چینی بوده و یا بالعکس شاهد مشارکت یک برند چینی با چندین برند معتبر جهانی هستید.

صنعت خودروسازی چین آنچنان شلوغ است که در پس هر همکاری، نام چند برند جدیدالتاسیس چینی با خودروسازان قدیمی دیده شود.

SAIC

همانطور که در لیست مشاهده می‌شود، سايك SAIC یا Shanghai Automotive Industry Corporation، پرتیراژترین خودروساز چین است. آنها کار خود را با تولید Shanghai SH760 که برپایه اتاق مرسدس W180 ساخته می‌شد، آغاز کردند و حالا پرفروشترین خودروساز چینی شده‌اند. تولید چینی‌ها در قرن بیستم، در ابتدا محدود به مونتاژ خودروهای روسی می‌شد و از اواخر دهه 90 بود که با مونتاژ خودروهای غربی رشدشان آغاز شد. رشد و توسعه آنها از ابتدای قرن سرعت گرفت و در نیمه دوم شتابى فزاینده بخود گرفت. SAIC نیز در ده سال اخیر خیلی رشد کرد و در سال 2021 با 5.365 میلیون فروش، توانست پرفروش‌ترین خودروساز چینی شود.

در سال 2005، شرکت دولتی نانجینگ خودرو، برند ام‌جی را از شركت ورشکسته ام‌جی روور بریتانیا خریداری کرد و در عرض یک سال، علاوه بر چین استراتژی ساخت و فروش وسایل نقلیه در ایالات متحده و بریتانیا را پایه ریزی کرد اما خود در سال 2007 توسط یک خودروساز دیگر به نام SAIC Motor Corp خریداری شد. شاید که رکود جهانی پس از آن، استراتژی جهانی شدن SAIC را به تاخیر انداخته باشد اما آنها در حال حاضر به فکر توسعه محصولات خود در اروپا هستند. امسال، این شرکت آزمایش‌های جاده‌ای را برای نوع کراس اوور جمع‌وجور و تمام الکتریکی MG EZ در اسپانیا، فرانسه، بلژیک، آلمان، لوکزامبورگ و بریتانیا انجام داد. در ماه جولای، SAIC اعلام کرد که ارسال EZ را به بریتانیا، هلند و نروژ آغاز کرده است. شرکای تجاری SAIC در بازار چین نیز شامل فولکس واگن، MG، جنرال موتورز، ایوکو، ژیجی موتورز و….هستند ومارک‌های زیر مجموعه آن نیز شامل: MG، ماکساس Maxus، ریزینگ اتوRising Auto Feifan, R Brand، هونگیان، سان وین(اتوبوس‌ساز)، بائوجون Baojun، وولینگ Wuling، فی‌فان Feifan و روئوو  Roewe ‌می‌شود.

در فرصتى ديگر نگاهى خواهيم داشت به جايگاه چينى ها در صنعت خودروهاى برقى.

نوشته: سيناگيلانى