PSK پورشه، سیستم چهار چرخ متحرکی از دهه 80 که هنوز هم به طرز باورنکردنی پیچیده است!
سرعت پرس- مدت کوتاهی پس از جنگجهانی دوم، زمانیکه ویلیز تصمیم گرفت یک نسخه غیرنظامی از مدل نمادین "جیپ" خود را به بازار عرضه کند، سیستمهای چهارچرخ متحرک برای استفاده در موارد غیر نظامی مورد توجه بیشتری قرار گرفتند اما با این وجود و علی رغم اینکه کمپانیهای مختلفی به توسعه محصولات خود پرداختند، اما تا دهههای بعد، استفاده از سامانههای چهارچرخ متحرک تنها به وسایل نقلیه کاربردی محدود شد. در دهه 1960 با معرفی واگُنیر لوکسگرا وضعیت تاحدودی تغییر کرد و در ادامه تویوتا با ارائه مدل لندکروز، شورولت با مدل بلیزر و برخی شرکتهای دیگر همچون روور با معرفی نمونههایی چون رنجروور پایه گذار شاسی بلندهای لوکسی شدند که علاوه بر استفادههای آفرودی قابلیت استفاده در شهرها را هم داشتند. خودرهایی که از آنها به عنوان SUV یاد میکنیم.


در دهه 1980 نیز شاهد استفاده از سیستمهای چهار چرخ حرکت در سدانها و کوپههای اسپرت سواری بودیم. در این دهه سوبارو و آئودی اینبار خودروهای سواری خود را با قابلیت4WD را عرضه کردند تا استتفاده از سامانههای 4WD به خودروهای سواری هم تعمیم یابد. در سال 1986 پورشه نیز بیکار ننشست و مدل افسانهای 959 را با سیستم 4WD به بازار عرضه نمود که در حقیقت یک گام از رقبای دیگر جلوتر بود.
در این سال درواقع مدلی با همسانسازی پیچیده و شگفتآور از سوی پورشه به بازار عرضه شده بود که در ابتدا برای حکمرانی در جهان رالی ساخته شده بود. ابر خودرویی که از حیث فنآوری، به لطف استفاده از سامانه Porsche-Steuer Kupplung ) PSK) به عنوان پیشرفتهترین ابرخودروی آن دوران از رقبا متمایز میشد. یک سیستم 4WD چهارچرخ حرکت با کنترل الکترونیکی که هنوزهم یکی از پیشرفتهترین سیستمهایی است که تاکنون ساخته شده است.
در آن زمان، اکثر سیستمهای4WD دارای یک تقسیم گشتاور دائمی در شرایط رانندگی عادی بودند، که تغییرات توزیع گشتاور تنها زمانی رخ میداد که لغزش چرخ تشخیص داده میشد. اما آن چیزی که PSK را منحصر به فرد میکرد، توانایی آن در تغییر تقسیم گشتاور نه تنها به هنگام لیز خوردن یکی از چرخها، بلکه در شرایط رانندگی عادی نیز بود.
در این سیستم انقلابی از یک کلاچ چند صفحهای با شش جفت صفحه اصطکاکی به جای یک دیفرانسیل مرکزی معمولی استفاده میشد. یک کامپیوتر آنبورد به طور مستقل هر جفت را از طریق یک هیدرولیک فشار بالا کنترل میکرد و این به این معنی بود که به طور کلی، هر واحد میتوانست به عنوان شش کلاچ جداگانه عمل کند.
در طول توسعه، مهندسان متوجه شدند که تنها راه برای اجرای این سیستم -همانطور که در نظر گرفته شده بود- حرکت شفتهای جلو و عقب با سرعتهایی مختلف است. راه حل نیز ساده اما در عین حال بسیار هوشمندانه بود: استفاده از تایرهایی با قطرهای مختلف در هر محور که سرعتی متفاوت داشتند. بنابراین، 959 در جلو تایرهایی را دریافت کرد که قطرشان 1٪ بزرگتر از لاستیکهای عقب داشتند. به دلیل تفاوت سرعت بین میلهای محرک(شفتها)، صفحات هر کلاچ نسبت به یکدیگر مستقلاً در حال چرخش بودند. در این سیستم هنگامی که فشار هیدرولیک به کلاچ اول اعمال میشد، مقدار کمی از گشتاور به محور جلو منتقل میشد و چنانچه کلاچهای اضافی درگیر میشدند، موتور میتوانست گشتاور بیشتری را به جلو منتقل کند. هنگامی هم که هر شش جفت کلاچ درگیر میشدند، هر دو شفتهای انتقال قدرت کاملا درگیر شده تا نیرو به شکل 50:50 تقسیم شوند.

همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، این مورد توسط یک رایانه داخلی با استفاده از سنسورهای متعددی -که نیروی g، موقعیت دریچه گاز، زاویه فرمان یا تقویت توربو را برای تعیین تقسیم بهینه رصد میکردند- کنترل میشد. علاوه بر این، راننده میتوانست به صورت دستی از بین چهار حالت مختلف، عملکرد 4WD را با استفاده از یک صفحه نمایش برروی کیلومترشمار پبش رویش انتخاب کند.
به طور استاندارد، خودرو دارای تقسیم 40:60 جلو و عقب بود که توزیع وزن را به حداکثر می رساند، اما در هنگام شتابگیری سریع -زمانی که بخش زیادی از وزن خودرو به عقب منتقل میشد- تا 80 درصد از گشتاور فوق به آن محور منتقل میشد تا نهایت بازدهی را در عمل شاهد باشیم.

پورشه 959 به لطف برخورداری از همین سامانه پیشرفته و البته پیچیده، نه تنها در زمان خود بسیار سریع بود، بلکه با ثبت شتاب صفر تا 60 مایل در ساعت (97 کیلومتر در ساعت) 3.6 ثانیه هنوز هم در کلاپ سریعترینها، از اعضای تاثیرگذار این کلاپ یه حساب میآید! این خودرو به دلیل هندلینگ تقریباً عالی و کشش فوقالعاده خود در شرایط نامطمئن، متمایز از دیگر رقبا بوده و با برخورداری از سامانه اختصاصی PSK در کنار سیستم تعلیق قابل تنظیم نوآورانه، تنها سوپراسپرت شگفتانگیز واقعی عصر خود میباشد. جالب اینکه پیش از عرضه نسخههای جادهای 959، نمونههای رالی این مدل -که از این سیستم پیشگام استفاده میکردند- به قدری خوب عمل کرده بودند که توانستند در رالی معتبر پاریس-داکار در بین سالهای 1984 و 1986 حسابی برخشند. 959 از
پیشرانهای باکسر 6 سیلندری بهره میبرد که با ۲.۸۵ لیتر حجم از سیستم هواخنک استفاده میکرد و سرسیلندر آن مجهز به سیستم مایعخنک بود. استفاده از دو توربوشارژ متوالی نیز موجب میشد تا قدرت پیشرانه برای حضور در مسابقات رالی و درون پیست مهیا شود.

البته در انتها این نکته هم ناگفته نماند که به دلیل هزینههای بالای توسعه، پیچیدگی سیستم و هزینه بالای نگهداری، سازنده آلمانی ترجیح داد سیستم PSK را توسعه بیشتری ندهد و بدین ترتیب 959 تنها مدل تولید انبوهی بود که در آن از سامانه PSK استفاده شده بود. با این وجود استفاده از سیستمهای4WD در اینجا متوقف نشد و این فناوری بعدها به شکلی دیگر در سایر پورشهها معرفی شد. PSK اکنون 35 سال سن دارد و هنوز هم یکی از انقلابیترین سیستمها در نوع خود باقی مانده است. این سیستم، ویژگیهایی را معرفی کرد که هنوز هم در حال استفاده هستند و استفاده از آن در 959 الهامبخش دیگر سازندگان برای ایجاد ابرخودروهای مجهز به سامانه 4WD شد.